- Biblica® Open New Luo Translation 2020
Nehemia
Nehemia
Nehemia
Neh
Nehemia
Lemo mar Nehemia
Magi e weche Nehemia wuod Hakalia:
E dwe mar Kislev e higa mar piero ariyo, kane pod antiere kama ochiel gi ohinga motegno mar Susa, Hanani, ma en achiel kuom owetena, nobiro koa Juda kaachiel gi joma moko, kendo ne apenjogi kuom jo-Yahudi mane otony, bende ne apenjogi kuom Jerusalem.
Ne giwachona niya, “Jogo mane otony oa e twech kendo modwogo e gwengʼni nigi chandruok malich to gi wichkuot. Ohinga mar Jerusalem osemukore kendo dhorangeyege osewangʼ gi mach.”
Kane awinjo wechegi, to ne abet piny mi aywak. Kuom ndalo manok nakuyo kendo natweyo chiemo kalamo e nyim Nyasach polo. Bangʼe ne alemo kama:
“Jehova Nyasaye, ma Nyasach Polo, in Nyasaye maduongʼ kendo malich miwuoro, marito singruok mare mar hera gi jogo mohere kendo morito chikene. Yie ichik iti kendo iyaw wangʼi mondo iwinj lemo ma jatichni lamo odiechiengʼ gotieno ne jotichni, ma gin jo-Israel. Ahulo richowa ma wan jo-Israel, kaachiel gi an kod od wuora wasetimoni; waseketho e nyimi adier kendo ok waseluoro chike kod puonj mane imiyo jatichni Musa.
“Parie puonj mane imiyo jatichni Musa, kiwacho ni, ‘Ka ok ubedo jo-ratiro, to abiro keyou e dier ogendini, to ka udwogo ira kendo urito chikena, to kata obedo ni jou oke e tungʼ piny ka tungʼ piny, abiro chokogi ka agologi kuondego mi akelgi kama aseyiero kaka kar dak mar Nyinga.’
“Gin jotichgi kendo jogi, mane ireso gi tekoni maduongʼ kod badi maratego. Yaye, Ruoth Nyasaye, mad ichik iti ne lamo mar jatichnini kendo bende ni lamo mag jotichni man-gi ilo mar miyo nyingi luor. Mi jatichni odhi maber ka inyise ngʼwono e nyim ngʼatni.”
Ne an jatingʼ divai mar ruoth.
Ruoth Artaksases ooro Nehemia odhi Jerusalem
E dwe mar Nisan e higa mar piero ariyo mar loch Ruoth Artaksases, kane okelne divai, ne akawo divai mi amiyo ruoth. Ne pok abedo ka an gi kuyo e nyime nyaka nene; omiyo ruoth nopenja niya, “Ere gima omiyo ikuyo to ok ituo? Ma ok en kuyo akuya makmana ni en mar chuny.”
Ne aluor ahinya, makmana ne awachone ruoth niya, “Mad ruoth dag amingʼa! Dabed gi mor nade ka dala maduongʼ mane kwerena oyikie omukore, kendo dhorangeyene osewangʼ gi mach.”
Ruoth nowachona niya, “En angʼo midwaro?”
Bangʼe to ne alamo Nyasach Polo, mi adwoko ruoth niya, “Ka berne ruoth kendo ka jatichni oyudo ngʼwono e wangʼe, to ber mondo oora e dala maduongʼ man Juda kama kwerena oikie mondo agere kendo.”
Eka ruoth, kaachiel gi mikache kobedo bathe nopenja niya, “Wuodhino biro kawo thuolo maromo nade, to ibiro duogo karangʼo?” Ne berne ruoth mondo oora; omiyo ne achiwo odiechiengʼ monego awuogie.
Bende ne awachone niya, “Ka berne ruoth, to mad miya barupe mondo aterne jotelo man loka aora Yufrate, mondo omi gibi gimiya rit makare nyaka achopi Juda? Kendo mad imiya baruwa ma aterone Asaf, ma jarit yiend bunge magi, mondo obi omiya sirni migerogo dhoranga dala maduongʼ mochomore gi hekalu kendo alosgo ohinga mar dala kod ot mabiro dakie?” To nikech lwet Nyasacha ma jangʼwono ne ni koda, ruoth noyie gi kwayona duto. Omiyo ne adhi ir jotelo man loka aora Yufrate mi amiyogi barupe ruoth. Ruoth noora gi jotend jolweny kod jolweny makedo koidho farese.
Kane Sanbalat ma ja-Horon kod Tobia ja-Amon ma jatelo nowinjo ma, negibedo kod achiedh-nade ahinya ni ngʼato osebiro madwaro kelo dongruok ni jo-Israel.
Nehemia Onono ohinga mar Jerusalem
Ne adhi Jerusalem, kendo bangʼ kane asetieko ndalo adek kanyo, ne awuok gotieno kod jomoko manok. Ne pod ok anyiso ngʼato angʼata gima Nyasacha noketo e chunya mondo atimne Jerusalem. Ne onge kweth mag farese mane an godo makmana mano mane aidho.
Kane ochopo otieno ne adhi kaluwo Dhoranga Holo kochiko Soko mar Thuol kod Dhoranga Owuoyo, ka anono ohingni mag Jerusalem, mane osegore piny, kod dhorangeyigi mane osewangʼ gi mach. Bangʼe ne adhi nyime nyaka e Dhoranga Thidhia kod Dago mar Ruoth, makmana ne onge thuolo kama farasa ne nyalo kadhogo; omiyo nadhi nyaka e holo gotieno, kanono ohinga. Mogik, ne alokora mi achako adonjo kendo gie Dhoranga Holo. Jotelo ne ok ongʼeyo kuma ne adhiyoe, kata gima ne atimo, nikech ne pod ok awacho gimoro ne jo-Yahudi kata jodolo kata joka ruoth kata jotelo kata joma moko mane biro tiyo tijno.
Bangʼe ne awachonegi niya, “Uneno thagruok ma wantiere godo: Jerusalem osemuki, to dhorangeyege osewangʼ gi mach. Biuru wager ohinga mar Jerusalem kendo, to ok wanachak wabed e wichkuot kendo.” Ne akonegi bende kuom Nyasacha ma jangʼwono mane ni koda kod gima ruoth nowachona.
Ne gidwoka niya, “Wachakuru gedo kendo.” Omiyo negichako tich maberni.
To ka Sanbalat ma ja-Horon, Tobia ma jatend jo-Amon kod Geshem ma ja-Arabu nowinjo wach gedoni, ne gijarowa kendo buonowa ka gipenjo niya, “Angʼo ma utimoni? Dibed ni ungʼanyo ne ruoth?”
Ne adwokogi niya, “Nyasach polo biro miyowa loch. Wan jotichne wabiro gedo kendo, makmana un, to uonge gi pok e Jerusalem kata dwaro moro amora kata rapar moro amora kuome.”
Jogedo mar ohinga
Eliashib ma jadolo maduongʼ kod jodolo wetene ne jochako tich mogere rangach miluongo ni Dhoranga Rombe. Ne gigwedhe mi girwako dhoute, negigero ohinga mochopo kama oger mabor mar ngʼicho mar Mea kendo nyaka kama oger mabor mar ngʼicho Hananel. Jo-Jeriko to ne ogero kuonde momakore gohingago kendo, to Zakur wuod Imri nogedo machiegni kodgi.
Dhoranga Rech noger kendo gi yawuot Hasena. Negichungo sirni mage, kendo negirwako dhoute gi radedi kod lodi mage. Meremoth wuod Uria, ma wuod Hakoz nogero migape e dirgi. Ngʼat mane ogedo e dir jo-Meremoth ne en Meshulam wuod Berekia, ma wuod Meshezabel. Zadok wuod Baana ema ne ogedo e dir Meshulam, to e dir Zadok, jo-Tekoa ema nogedoe. To jodong-gi ne ok oyie tiyo tich mane ruoth omiyogi.
Joyada wuod Pasea kod Meshulam wuod Besodeya ne jogero Dhoranga Dala Machon. Negichungo sirni mage, mi girwako dhoute gi radedi kod lodi mage. Meletia ja-Gibeon gi Jadon ja-Meronoth kod jo-Gibeon gi jo-Mizpa nogedo e dir jo-Tekoa kendo ne gin e gwenge mane nitie e bwo loch mar ruoth mar piny man loka aora Yufrate. Uziel wuod Harhaya mane en achiel kuom jotheth, nogedo e dir jogo kendo; to Hanania, mane en achiel kuom jolos gik mangʼwe ngʼar, nogedo mokiewo gi Uziel ka gigero ohinga mar Jerusalem nyaka kama ohinga lachgo. Refaya wuod Hur, mane jatend dir dala maduongʼ mar Jerusalem, nogero migape mokiewo gi migap Hanania. Bangʼ Refaya wuod Hur, Jedaya wuod Harumaf nogero kama omanyore gi ode owuon, to Hatush wuod Hashabneya ne tiyo e dire. Malkija wuod Harim kod Hashub wuod Pahath-Moab nochako ogero migawo machielo kaachiel gi kama otingʼore gi malo mar ngʼicho mar Kendo. Shalum wuod Halohesh, ma jatend dir gwengʼ Jerusalem komachielo ne gedo e dir jogo ka nyige konye.
Hanun kod jo-Zanoa nogero Dhoranga Holo ni girwako dhoute gi radedi kod lodi mage, to bende negigero ohinga maborno dirom fut alufu achiel mia angʼwen gi piero abiriyo gauchiel nyaka gichopo e Dhoranga Owuoyo.
Dhoranga Owuoyo noger gi Malkija wuod Rekab, ma ruodh Beth Hakerem. Norwako dhoute, radedi kod lodi mage.
Shalun wuod Kol-Hoze, ma jatend gwengʼ Mizpa, nogero Dhoranga Thidhia moketone tado kendo orwako dhoute, radedi kod lodi mage. Noloso bende ohinga mar Dago mar Siloam, machiegni gi Puoth Ruoth, nyaka e raidhi mabor koa Dala Maduongʼ mar Daudi. Nehemia wuod Azbuk, mane jatend dir gwengʼ Beth Zur, nogedo e dir Zalum mochopo nyaka kama omanyore gi liend Daudi mochopo nyaka yawo mokuny kod od jolweny.
Jo-Lawi mane otelnigi gi Rehum wuod Bani ema ne otiyo e dir Nehemia. Hashabia mane jatend dir gwengʼ Keila nogedo e dir Rehum wuod Bani kochungʼ ni jogwengʼ-gi. Jowete Hashabia nogedo e dirgi, ne gin jo-Binnui ma wuod Henadad, jatend dir gwengʼ Keila machielo. Ezer wuod Jeshua, ma jatend Mizpa, nochako ogero migawo machielo e dir jo-Binnui kama omanyore gi yo ma idho kochomo kar keno mar gige lweny man kama ohinga ogomogo. Baruk wuod Zabai bende nochiwore mochako gero migawo moro chakre kama ohinga ogomogo nyaka dhood Eliashib ma jadolo maduongʼ. Mokiewo kode, Meremoth wuod Uria, ma wuod Hakoz, nochako gero migawo machielo e dir Barak kochakore e dhood Eliashib mochopo nyaka gikone.
Jodolo mane odak e gwengʼ e molworo Jerusalem nogedo e dir Meremoth. Benjamin kod Hashub noloso kama omanyore gi odgi; e dirgi Azaria wuod Maseya, ma wuod Anania, nogedo kama omanyore gi ode. Binui wuod Henadad nochako ogero migawo moro e dir Azaria, chakre e od Azaria nyaka kama otingʼore ma ohinga ogomogo. Palal wuod Uzai nogedo komanyore gi kama ohinga ogomogo kod kama oger motingʼore gi malo kochakore ewi od ruoth machiegni gi kama jarito betie. Pedaya wuod Parosh, kod jotij hekalu modak e thur mar Ofel nogedo nyaka kama omanyore gi Dhoranga Pi kochiko yo wuok chiengʼ kod kama otingʼore gi malo maneno. E dir Pedaya, jo-Tekoa nogero kamachielo, kochakore gi kama otingʼore gi malo nyaka e ohinga mar Ofel.
Koa e Dhoranga Faras, jodolo nogedo kanyo, moro ka moro e nyim ode owuon. Zadok wuod Imer nogedo kama omanyore gi ode. E dir Zadok, to Shemaya wuod Shekania, mane jarit Rangach mochiko yo wuok chiengʼ, ema nogedoe. Hanania wuod Shelemia, kod Hanun, wuod Zalaf mar auchiel, nogero migawo machielo e dir Shemaya. Meshulam wuod Berekia nogero ohinga e dir jogo, kama omanyore gi ode. Malkija, ma en achiel kuom jotheth, nogedo nyaka e od jotij hekalu kod jo-ohala, kama omanyore gi Dhoranga Nonro mi ochopo nyaka kama ohinga ogomogo. Jotheth kod jo-ohala ema noloso ohinga chakre gorofano nyaka Dhoranga Rombe.
Wasigu omonjo jogedo
Kane Sanbalat owinjo ni wasechako gero ohinga, iye nowangʼ kendo mirima nomake. Ne ojaro jo-Yahudi, e nyim joma ne giriworego kod jolweny mag jo-Samaria, mowachonegi niya, “En angʼo ma jo-Yahudi manyapgi timo ka? Bende gibiro chako gero ohingano? Bende gibiro chiwo misango? Bende gibiro tieke godiechiengʼ achiel? Bende gibiro miyo kitegi bedo mangima ka gia e pith mag yugigo, kaka owangʼ-gi malichni?”
Tobia ma ja-Amon, mane ochungʼ e bathe, nowacho niya, “Ohinga ma gigerono, kata ka kibwe ema oidho, to obiro ruombore piny!”
Winjwa, yaye Nyasachwa, nimar osejarwa. Mad idwok ayenjegi e wigi giwegi. Mad ichiwgi kaka wasumbini e piny mabor ka joma oter e twech. Kik ium gigo magisetimo ma ok odhi kare kata iruch richogi e nyim wangʼi, nimar gisediro ayenje e wangʼ jogedo.
Omiyo ne wagero ohinga nyaka ne ochopo nus mar borne, nikech ji notiyo gi chunygi duto.
To ka Sanbalat, Tobia, jo-Arabu, jo-Amon kod jo-Ashdod nowinjo ni loso ohinga mar Jerusalem osedhi nyime to kendo ni kuonde motuch ne idino, igi nowangʼ ahinya. Negichokore giduto mondo gibi giked gi Jerusalem kendo gimi ji obed gi luoro. To ne walamo Nyasachwa mi waketo jorito odiechiengʼ gotieno mondo gigengʼ kihondkoni.
Kuom mano, jo-Juda nowacho niya, “Pidhe mag kuonde momukore ngʼeny, to teko joma gologi odok chien, omiyo koro ok wanyal dhi nyime gigero ohinga.”
Wasikwa bende nowacho niya, “Ka pod ok gi ngʼeyo kata ka pod ok gi nenowa, to wabiro poree e diergi kendo wabiro negogi mi wachung tich.”
Bangʼe jo-Yahudi mane odak mokiewo kodgi nobiro kendo okonewa nyadipar niya, “Gibiro monjou kamoro ma udhiyoe.”
Emomiyo ne aketo jomoko e tok ohinga kuonde modok gi piny ma ginyalo nenogo wasigu ka aketogi dala ka dala, ka gin-gi ligengni, tonge kod atungʼ. Kane asenono gigi maber, ne achungo malo kendo awachone joka ruoth, jotelo kod joma moko niya, “Kik uluorgi. Par Ruoth Nyasaye, maduongʼ kendo malich, kendo ukedne oweteu, yawuotu kod nyiu, mondeu, kod miechu.”
Ka wasikwa nowinjo ni wasefwenyo chenro margi kendo ni Nyasaye ne oseketho parogi, ne wadok wate e gero ohinga, ngʼato ka ngʼato e tichne.
Kochakore e odiechiengno, nus mar joga notiyo tijno, to nus modongʼ nomanore gi tongʼ, okumba, atungʼ kod gige lweny mag akor. Jotelo nochungʼ e tok jo-Juda duto mane gero ohinga. Joma ne otingʼo gige gedo ne tiyo gi lwetgi, to lwetgi komachielo otingʼo gir lweny, to jagedo ka jagedo notingʼo liganglane e bathe kodhi nyime kod tich. To ngʼatno mane goyo turumbete nodongʼ koda.
Bangʼe ne awachone joka ruoth, jotelo kod joma moko niya, “Tich ngʼeny kendo pek, to wangelore e kor ohingani. Kamoro amora ma uwinjo ka turumbete oywakie, to yworwauru kanyo. Nyasachwa biro kedonwa!”
Omiyo ne wadhi nyime gi tich ka nus mar jowa otingʼo tongʼ, kochakore kogwen nyaka sa ma piny imore. E sechego ne awachone ji niya, “Ket ngʼato ka ngʼato kod jakonyne obed ei Jerusalem gotieno, mondo omi gibed jorito gotieno, to giti godiechiengʼ.” An, kata owetena kata joga kata jorit mane ni koda ne ok ogolo lepgi; moro ka moro notingʼo liganglane mar lweny, kata mana ka wadhi tuomo pi.
Nehemia okonyo joma odhier
Joma chwo kod mondgi notingʼo dwondgi ka giywak matek ne owetegi ma jo-Yahudi. Moko kuomgi ne wacho niya, “Wan kod yawuotwa gi nyiwa wathoth mokalo; to mondo wachiem kendo wabed mangima, nyaka wabed kod cham.”
Jomoko kuomgi ne wacho niya, “Wasingo ni ji puothewa, puothewa mag mzabibu, kod miechwa mondo wayud cham ndalo mar kech.”
Eka jomoko to ne wacho niya, “Chunowa ni nyaka wahol pesa mondo wachul godo osuru mar ruoth e puothewa kod puothe mzabibu. Kata obedo ni wan ringruok kod remo achiel kaka jopinyni to kata bed ni yawuotwa ber mana ka yawuotgi, to pod waketo yawuotwa kod nyiwa kaka wasumbini. Nyiwa moko to ne oseketi wasumbini, to waonge gi teko, nikech puothewa kod puothewa mag mzabibu koro gin mek jomoko nono.”
Kane awinjo ywakgi kod weche mane odonjnigigo, iya nowangʼ ahinya. Ne aparo wechego matut mi adonjone joka ruoth kod jotelo. Ne anyisogi niya, “Uyudo ohala kuom jowadu uwegi!” Omiyo ne aluongo buch galamoro mondo awuo kodgi, mi awachonegi niya, “Wasetemo kaka wanyalo ma waduogo owetewa mane joma ok jo-Yahudi ongʼiewo kuomu kaka wasumbini. Koro sani uuso oweteu, to mano biro chunowa ni nyaka wawargi kendo!” Negilingʼ thi, nikech onge gima neginyalo wacho.
Eka ne adhi nyime ka awacho niya, “Gima utimoni ok ber. Donge duluorie Nyasachwa mondo ugengʼ achaya mar joma ok jo-Yahudi ma wasikwa ochayowago? An, owetena kod joga bende waholo ji pesa kod cham to ok wakaw ohala, omiyo hola midwoko gohala nyaka rum! Duoknegiuru puothegi, puothegi mag mzabibu, puothegi mag zeituni kod utegi, kaachiel gi hola midwoko gohala ma gin achiel ewi mia achiel mar pesa gi cham, gi divai manyien kod mo.”
Negiwacho niya, “Wabiro duogonugi kendo ok wabi chunou mondo umedwa gimoro amora kuomgi. Wabiro timo kaka uwachono.”
Bangʼe ne aluongo jodolo mi giketo joka ruoth kod jotelo okwongʼore ni gibiro timo kaka gisesingore. Bende ne atengʼo nangana mi awacho niya, “Kamano bende e kaka Nyasaye onego omaa od ngʼato angʼata motamore rito singruokni mwandune. Omiyo mad ngʼama chalo kamano tengʼe oko mi odongʼ gi lwete nono!”
Kuom mano, kanyakla mar oganda nodwoko niya, “Amin,” kendo negipako Jehova Nyasaye. Kendo ji notimo mana kaka ne gisesingono.
To bende kochakore e higa mar piero ariyo mar loch Ruoth Artaksases, e ndalo mane oyiera jatelo e piny Juda, nyaka ochopo e hike mar piero adek gariyo, ma duto ne gin higni apar gariyo, an kod owetena ne ok wachamo chiemo mane opog ne jatelo. To jotelo machon, mane otiyo kapok achako tich, noketo tingʼ mapek ne ji mine gikawo nus kilo mar fedha koa kuomgi kaachiel gi chiemo kod divai. Jolupgi bende nomiyo ji tingʼno mapek. To nikech luor mane amiyo Nyasaye an to ne ok atimo kamano. Kuom mano, anto ne achiwora ne tich mar ohingani. Joga duto nochokore kanyakla ne tich; ne ok angʼiewo lowo moro amora e pinyno.
To bende, jo-Yahudi mia achiel gi piero abich kod jotelo nochiemo e mesana, kaachiel gi ogendini mane obiro irwa koa machiegni kodwa. Odiechiengʼ ka odiechiengʼ notedna rwath achiel, rombe auchiel machwe, kod gwen, to ndalo apar ka ndalo apar divai mopogore opogore nokel mangʼeny. To kata kamano, ne ok adwaro chiemo mane opog ne jatelo, nikech gigo mane idwaro ne ohewo jogi tingʼo.
Yaye Nyasacha, para gi ngʼwono kuom gik masetimone jogi,
Wasigu pod oramo ni gedo mar ohinga ok dhi nyime
Ka wach nobiro ne Sanbalat, Tobia, Geshem ma ja-Arabu kod wasikwa mamoko modongʼ nine wagero ohinga kendo ne onge kamoro amora mane otuch, kata obedo ni e sechego ne pod ok aguro dhorangach. Sanbalat kod Geshem noorona wach kama: “Bi mondo warom e achiel kuom mier mantiere e holo mar Ono.”
To ma ne en mana riekogi mar hinya; omiyo ne aoronegi jaote gi dwoko niya, “An kod tich maduongʼ kendo ok anyal lor piny. Ere gima tangʼ mi tich chungʼ mi aweye kendo alor piny abi iri?” Ne giorona wach achielni nyadingʼwen, to seche duto ne amiyogi dwoko machalre.
Eka, e ote mar abich, Sanbalat noorona jakonyne mana gi wach achielni, kendo e lwete ne nitie baruwa ma ok omuon mane ondike niya:
“Oselandi e dier ogendini, kendo Geshem osewacho ni en adier ni in kod jo-Yahudi uchano mar monjowa, to ma emomiyo ugero ohingani. Kendo kaluwore gi wach moselandore en ni idwaro bedo ruodhgi kendo iseyiero jonabi mondo okor wachni Jerusalem ni, ‘Nitiere ruoth e piny Juda!’ Koro wachni biro dwogone ruoth; omiyo bi, mondo wapim wachni.”
Ne aorone dwoko niya, “Gima iwachono ok en adier; mano iparo mana gi pachi owuon.”
Ne gitemo mana mar bwogowa, kagiwacho niya, “Lwetgi biro bedo mayom yom, kendo ok gibi tieko tijni.”
To ne alemo niya, “Yie imi lweta obed gi teko koro.”
Chiengʼ moro achiel ne adhi e od Shemaya wuod Delaya, ma wuod Mehetabel, mane olorne ei dalane. Nowacho niya, “We warom e od Nyasaye, ei hekalu, kendo mondo walor dhout hekalu, nikech gibiro negi gotienoni.”
To ne awacho niya, “Bende dichwo machalo koda kama diringi? Koso ngʼato kaka an nyalo dhi ei hekalu mondo ores ngimane? Ok abi dhi kata nade!” Ne afwenyo ni Nyasaye ne ok oore, to ne osekoro wach kuoma nikech Tobia kod Sanbalat ne osengʼiewe mar timo kamano. Ne osengʼiewe mondo obwoga eka atim richo mar timo ma, bangʼe gimiya nying marach mar njawo kita.
Par Tobia kod Sanbalat, yaye Nyasacha, kuom gima gisetimo; par bende janabi madhako miluongo ni Noadia kod jonabi mamoko mosetemo bwoga. Omiyo gedo mar ohinga norumo e odiechiengʼ mar piero ariyo gabich mar Elul, kendo gedono nokawo ndalo piero abich gariyo.
Otiek gedo mar ohinga
Ka wasikwa duto nowinjo ma, ogendini molworowa luoro nomako kendo chunygi nobwok, nikech negifwenyo ni tijni notim gi teko mar Nyasachwa.
Bende, e ndalogo joka ruoth ma Juda ne oro barupe mangʼeny ne Tobia, kendo dwoko mag Tobia ne medo bironegi. Nimar ji mangʼeny Juda nokwongʼorene, nikech ne en or Shekania wuod Ara, to wuode Jehohanan nonywomo nyar Meshulam wuod Berekia. Kata kamano, negisiko ka gikelona wach mar timne maber kendo nyise gima awacho. To Tobia nodhi nyime ka orona barupe mondo gibwogago.
Bangʼ ka ohinga ne oseger kendo ne aserwako dhoudi kuonde mowinjore, ne ayiero jorit dhorangeye gi jower kod jo-Lawi. Jerusalem ne irito gi owadwa, Hanani kaachiel gi Hanania ma jatend kama ochiel motegno, nikech ne en ja-ratiro kendo noluoro Nyasaye moloyo joma moko. Ne awachonegi niya, “Dhorangeye ma Jerusalem ok yaw nyaka chiengʼ bed makech. Ka jorit rangach pod tiyo, to nyisgi gilor dhoudi kendo uchieg-gi gi lodi. Bende yieruru joma odak Jerusalem kaka jorit, jomoko uket machiegni gi kuondegi mag rito, to mamoko ubed machiegni gi utegi.”
Nying joma noduogo koa e twech
Koro dala maduongʼ ne lach kendo iye ne nigi thuolo, to ne nitiere ji manok e iye, kendo udi bende ne pod ok pok ochak ger. Omiyo Nyasacha noketo wachno e chunya mondo achok joka ruoth, jotelo, to gi oganda duto mondo ndik nying-gi dala ka dala. Ne ayudo kitabu mondikie nying joma nokwongo duogo. Ma e gima ne ayudo kondiki kanyo:
Kuom jo-Juda mane Nebukadneza ruodh Babulon otero e twech, magi joma noduogo Jerusalem gi Juda, ka ngʼato ka ngʼato dok e dalagi. Jotendgi ne gin Zerubabel, Jeshua, Nehemia, Azaria, Ramia, Nahamani, Modekai, Bilshan, Mispereth, Bigvai, Nehum, kod Baana.
Kar kwan mar nying jo-Israel machwo e magi:
Nyikwa Parosh, ji alufu ariyo mia achiel gi piero abiriyo gariyo (2,172),
nyikwa Shefatia, ji mia adek gi piero abiriyo gariyo (372),
nyikwa Ara, ji mia auchiel gi piero abich gariyo (652),
nyikwa Pahath-Moab (mowuok e dhood Jeshua gi Joab), ji alufu ariyo mia aboro gi apar gaboro (2,818),
nyikwa Elam, ji alufu achiel mia ariyo gi piero abich gangʼwen (1,254),
nyikwa Zatu, ji mia aboro gi piero angʼwen gabich (845),
nyikwa Zakai, ji mia abiriyo gi piero auchiel (760),
nyikwa Binui, ji mia auchiel gi piero angʼwen gaboro (648),
nyikwa Bebai, ji mia auchiel gi piero ariyo gaboro (628)
nyikwa Azgad, ji alufu ariyo mia adek gi piero ariyo gariyo (2,322),
nyikwa Adonikam, ji mia auchiel gi piero auchiel gabiriyo (667),
nyikwa Bigvai, ji alufu ariyo gi piero auchiel gabiriyo (2,067),
nyikwa Adin, ji mia auchiel gi piero abich gabich (655),
nyikwa Ater (kowuok e dhood Hezekia) ji piero ochiko gaboro (98),
joka Hashum, ji mia adek gi piero ariyo gaboro (328),
joka Bezai, ji mia adek gi piero ariyo gangʼwen (324),
joka Harif, ji mia achiel gi apar gariyo (112),
joka Gibeon, ji piero ochiko gabich (95),
jo-Bethlehem kod Netofa, ji mia achiel gi piero aboro gaboro (188),
joka Anathoth, ji mia achiel gi piero ariyo gaboro (128),
nyikwa Beth Azmaveth, ji piero angʼwen gariyo (42)
nyikwa Kiriath Jearim, Kefira kod Beeroth, ji mia abiriyo gi piero angʼwen gadek (743)
nyikwa Rama kod Geba, ji mia auchiel gi piero ariyo gachiel (621),
nyikwa Mikmash, ji mia achiel gi piero ariyo gariyo (122),
nyikwa Bethel kod Ai, ji mia achiel gi piero ariyo gadek (123),
nyikwa Nebo moko, ji piero abich gariyo (52),
nyikwa Elam moko, ji alufu achiel mia ariyo gi piero abich gangʼwen (1,254),
nyikwa Harim, ji mia adek gi piero ariyo (320),
nyikwa Jeriko, ji mia adek gi piero angʼwen gabich (345),
nyikwa Lod, Hadid kod Ono, ji mia abiriyo gi piero ariyo gachiel (721),
nyikwa Sena, ji alufu adek mia ochiko gi piero adek (3,930).
Jodolo ne gin:
Nyikwa Jedaya (mowuok e dhood Jeshua), ji mia ochiko gi piero abiriyo gadek (973),
nyikwa Imer, ji alufu achiel gi piero abich gariyo (1,052),
nyikwa Pashur, ji alufu achiel mia ariyo gi piero angʼwen gabiriyo (1,247),
nyikwa Harim, ji alufu achiel gi apar gabiriyo (1,017).
Jo-Lawi ne gin:
nyikwa Jeshua (mowuok e dhood Kadmiel kokalo kuom Hodavia), ji piero abiriyo gangʼwen (74).
Jower ne gin:
nyikwa Asaf, ji mia achiel gi piero angʼwen gaboro (148).
Jorit rangach ne gin:
nyikwa joka Shalum, Ater, Talmon, Akub, Hatita kod Shobai, ji mia achiel gi piero adek gaboro (138).
Jotij hekalu ne gin:
nyikwa
Ziha, Hasufa, Tabaoth,
Keros, Sia, Padon,
Lebana, Hagaba, Shalmai,
Hanan, Gidel, Gahar,
Reaya, Rezin, Nekoda,
Gazam, Uza, Pasea,
Besai, Meunim, Nefusim,
Bakbuk, Hakufa, Harhur,
Bazluth, Mehida, Harsha,
Barkos, Sisera, Tema,
Nezia kod Hatifa.
Nyikwa jotij Solomon ne gin:
nyikwa
Sotai, Sofereth, Perida,
Jaala, Darkon, Gidel,
Shefatia, Hatil, Pokereth-Hazebaim kod Amon.
Jotij hekalu kod nyikwa jotij Solomon ji mia adek gi piero ochiko gariyo (392).
Magi e joma nobiro koa e mier mag Tel Mela, Tel Harsha, Kerub, Adon kod Imer, to ne ok ginyal nyiso malongʼo ni anywolagi ne gin nyikwa Israel.
Nyikwa Delaya, Tobia kod Nekoda,
noromo ji mia auchiel gi piero angʼwen gariyo (642).
Mago mane oa kuom jodolo ne gin:
nyikwa Hobaya, Hakoz kod Barzilai (ngʼatno mane okendo nyar Barzilai ma ja-Gilead to kendo ne iluonge gi nyingno).
Jogi nomanyo nonro mar anywolagi to ne ok ginyal yudogi, omiyo nowegi oko mar joka jodolo kaka joma ochido. Emomiyo, jatelo maduongʼ nomiyogi chik mondo kik gicham chiemo moro amora mopwodhi manyaka jadolo bedie ma puonjogi gi Urim kod Thumim.
Jogi duto noromo ji alufu piero angʼwen gariyo mia adek gi piero auchiel (42,360), kiweyo jotijegi machwo kod mamon mane gin ji alufu abiriyo mia adek gi piero adek gabiriyo (7,337); kendo ne gin gi jower machwo kod mamon maromo ji mia ariyo gi piero angʼwen gabich (245). Ne nitiere farese mia abiriyo gi piero adek gauchiel (736) kod kanyna mia ariyo gi piero angʼwen gabich (245) ngamia mia angʼwen gi piero adek gabich (435) kod punde alufu auchiel mia abiriyo gi piero ariyo (6,720).
Jotend mier moko nochiwore tiyo tijno. Jatelo nochiwo e od keno dhahabu moromo kilo aboro gi nus, bakunde piero abich kod lep jodolo maromo mia abich gi piero adek mag jodolo. Jotelo mamoko mag dhoudi notero dhahabu maromo kilo mia achiel gi piero abiriyo e od keno ne tijno kod fedha moromo kilo alufu achiel gi nus. Gigo duto mane ochiw gi jogo modongʼne romo kilo mia achiel gi piero abiriyo mar dhahabu, kilo alufu achiel gi robo mar fedha kod lep jodolo maromo piero auchiel gabiriyo.
Jodolo, jo-Lawi, jorit dhorangeye, jower kod jotij hekalu, kaachiel gi jomoko kod jo-Israel mamoko, nodak mana e miechgi.
Ezra osomone jo-Israel Chike
Kane dwe mar abiriyo ochopo kendo jo-Israel noyudo osedak e miechgi,
ji duto nochokore kanyakla e laru manie e nyim kama iluongo ni Dhoranga Pi. Ne gikone Ezra, japuonj chik mondo okel Kitabu mar Chik mar Musa, ma Jehova Nyasaye ne osechiko jo-Israel.
Omiyo e odiechiengʼ mokwongo mar dwe mar abiriyo, Ezra jadolo nokelo chik e nyim kanyakla mar ji, mane otingʼo chwo kod mon kod jogo duto mane nyalo winjo tiend chike. Nosomo chikego matek ayanga chakre okinyi nyaka odiechiengʼ tir e nyim chwo, mon kod joma moko mane nyalo winjo tiend chikego kochungʼ momanyore gi laru mar ka miluongo ni Dhoranga Pi. Kendo ji duto nochiko itgi malongʼo ne gik mondikie Kitabu mar Chik.
Ezra japuonj chik nochungʼ ewi bao motingʼore gi malo mane oger nikech nyasini. E bathe yo korachwich ne nitie Matithia, Shema, Anaya, Uria, Hilkia, kod Maseya; to yo koracham ne nitie Pedaya, Mishael, Malkija, Hashum, Hashbadana, Zekaria kod Meshulam.
Ezra noelo kitabuno kendo ji duto ne nyalo nene nikech nochungʼ kama otingʼore gi malo moyombogi; to kane oele, ji duto nochungʼ malo. Ezra nopako Jehova Nyasaye, Nyasaye Maduongʼ, kendo ji duto notingʼo bedegi malo mi gidwoko niya, “Amin! Amin!” Bangʼe negipodho auma mi gilamo Jehova Nyasaye ka gikulo wiyegi piny.
Jo-Lawi mane opuonjo ji chike ka jogo ochungʼ kanyo ne gin: Jeshua, Bani, Sherebia, Jamin, Akub, Shabethai, Hodia, Maseya, Kelita, Azaria, Jozabad, Hanan kod Peleya. Ne gisomo Kitabu mar Chik mar Nyasaye, ka gilero tiende kendo gichiwo tiend chik mondo ji owinj malongʼo gima isomo.
Bangʼe Nehemia ma jatelo, Ezra jadolo kendo japuonj chik, kod jo-Lawi mane puonjo ji nowachonegi duto niya, “Odiechiengni owal ne Jehova Nyasaye ma Nyasachu. Kik uywagi kendo kik ugo nduru.” Nimar ji duto nosebedo ka goyo nduru kane gichiko itgi ka giwinjo weche manie Chik.
Nehemia nowacho niya, “Dhiuru kendo ubed moil ka uchamo chiemo moyier kod math mamit, bangʼe uor moko ne joma onge gi gima gichamo. Odiechiengni owalne Ruodhwa. Kik ubed gi kuyo, nikech mor mar Jehova Nyasaye e tekou.”
Jo-Lawi nokweyo jogo duto kawacho niya, “Kik chunyu chandre, nikech odiechiengni en odiechiengʼ mowal, bende kik ubed gi kuyo.”
Bangʼe ji duto nodhi mondo gichiem kendo gimethi, gior bath chiemo kendo gitim nyasi gi ilo maduongʼ, nikech koro ne gisengʼeyo tiend weche mane osomnegi.
E odiechiengʼ mar ariyo mar dwe, jotend anywola duto, kaachiel gi jodolo kod jo-Lawi, nochokore but Ezra jandiko mondo gichik itgi malongʼo ni weche manie Chik. Gigo mane giyudo kondik ei Chik mane Jehova Nyasaye owacho kokalo kuom Musa, ni jo-Israel nyaka dagi e kambi e kinde mar nyasi mar dwe mar abiriyo, kendo ni nyaka giyal wachni mi gilande e miechgi matindo kod e Jerusalem niya, “Wuoguru udhi e pinje mag gode kendo ukel bede moaye yadh zeituni kod yiende mag bungu mag zeituni, kendo koa e yiend madat, kor yiend othith kod yiende man-gi tipo, mondo losgo kambi,” mana kaka ondiki.
Omiyo ji nowuok kendo negidwogo gi bede yien mi gigero kambi ewi tat utegi giwegi, e laru mag-gi, e laru mar od Nyasaye kod laru man but kama iluongo ni Dhoranga Pi, to machielo manie Dhoranga Efraim. Oganda duto mane odwogo koa e twech nogero kambi mag dak mi gidakie. Kochakore ndalo Joshua wuod Nun nyaka e odiechiengno, jo-Israel ne pod ok obedo gi nyasi machalo gi ma; kendo ne gin gi mor maduongʼ miwuoro.
Odiechiengʼ ka odiechiengʼ, chakre odiechiengʼ mokwongo nyaka mogik, Ezra ne somo Kitap Chik mar Nyasaye. Negitimo nyasini kuom ndalo abiriyo, to chiengʼ mar aboro, kaluwore gi chik, ne nitiere chokruok mar kanyakla.
Jo-Israel ohulo richogi
E odiechiengʼ mar piero ariyo gangʼwen mar dweno, jo-Israel nochokore kanyakla, ka gitweyo chiemo kendo ka girwako pien gugru ka gibuko wiyegi gi buru. Jogo ma jo-Israel hie nopogore moa kuom jopinje mamoko. Negichungʼ ma gihulo richogi kod timbe mag anjawo mag kweregi. Negichungʼ kanyo kendo ne gisomo Kitabu mar Chik mar Jehova Nyasaye ma Nyasachgi kuom seche adek, kendo ne gihulo richogi ka gipako Jehova Nyasaye ma Nyasachgi kuom seche adek mamoko. Jo-Lawi mane ochungʼ e raidhi kaywak matek ni Jehova Nyasaye ma Nyasachgi ne gin, Jeshua, Bani, Kadmiel, Shebania, Buni, Sherebia, Bani kod Kenani. To jo-Lawi kaka, Jeshua, Kadmiel, Bani, Hashabneya, Sherebia, Hodia, Shebania kod Pethahia nowacho niya, “Chungʼuru malo mondo upak Jehova Nyasaye ma Nyasachu mantiere mochwere manyaka chiengʼ.”
“Ogwedh nyingi man-gi duongʼ, kendo mad tingʼe malo moloyo gweth kod pak duto. In kende e Jehova Nyasaye. Ne ichweyo polo nyaka polo man malo mogik, to gi gik moko duto manie iye, gi piny to gi gik moko duto man kuome, nembe kod gik moko duto manie igi. Ichiwo ngima ne gik moko duto, kendo jopolo pakoi.
“In e Jehova Nyasaye, mane oyiero Abram mi igole oa Ur mar jo-Kaldea bangʼe imiye nying ni Ibrahim. Ne iyudo ka en ngʼat ma ja-adiera e nyimi, kendo ne iloso kode singruok ni inimi nyikwaye piny jo-Kanaan, jo-Hiti, jo-Amor, jo-Perizi, jo-Jebus, kod jo-Girgash. Iserito singruok marino nikech in ja-ratiro.
“Ne ineno kaka kwerewa nosandore e piny Misri; kendo ne iwinjo ywakgi kane gichopo e Nam Makwar. Ne ioro ranyisi mag honni kod gik miwuoro ne Farao, kendo kuom jotende duto kod jopinyni duto, nimar ne ingʼeyo kaka jo-Misri ne tiyo jowa githuon. Ne iloso nyingi, ma pod en kamano nyaka chil kawuono. Ne ibaro nam makwar ka gineno, mondo ne mi gikal kama otwo, makmana jogo mane lawogi ne inyumo e bwo nam, mana kaka kidi modir e ataro mar pi. Godiechiengʼ ne itelonegi gi bor polo, to gotieno to ne itelonegi gi mach makakni mondo omigi ler e wangʼ yo kama ne giwuothoe.
“Ne ilor e Got Sinai; mane iwuoyo kodgi gie polo. Ne imiyogi puonj kod chike makare kendo madiera kendo ne imiyogi puonj maber. Ne imiyo gingʼeyo Sabato-ni maler mi imiyogi chike, kod buche kokalo kuom jatichni Musa. Ka kech ne kayogi to ne imiyogi makati koa e polo kendo ka riyo noloyogi to ne ikelo pi koa e kor lwanda; bende ne inyisogi mondo gidhi gikaw pinyno mane isesingo kikwongʼori ni ibiro miyogi.
“To kwerewa, nobedo jongʼayi kendo joma tokgi tek, mine ok giluoro chikegi. Negitamore winji kendo ne ok giparo honni mane itimo e diergi. Tokgi nobedo matek kendo e ngʼanyo margino ne giyiero jatelo mondo gidog gibed wasumbini. To in Nyasaye maweyone ji richogi, ma jangʼwono kendo maneno ne ji lit, iyi bende ok wangʼ piyo kendo hera mari ogundho. Omiyo ne ok ijwangʼogi kata obedo nine gitimo timbe mag anjawo, ka giloso kido mar nyaroya mi giwacho niya, ‘Ma en nyasachu, mane ogolou e piny Misri.’
“Nikech ngʼwono mari mathoth ne ok ijwangʼogi e thim. Godiechiengʼ, bor polo nodhi nyime ka telonegi e yo, to gotieno mach makakni nomedo menyonegi kama giluwo. Ne ichiwo Roho mari maber mondo opuonjgi. Ne ok ituonogi manna, kendo ne imiyogi pi kuom riyo mane oloyogi. Ne iritogi e thim kuom higni piero angʼwen; onge gimoro amora mane gionge godo, lepgi ne ok oti kata tiendegi bende ne ok okuot.
“Ne imiyogi loyo pinyruodhi kod ogendini, mi ipogogi nyaka kuonde motimo ongoro. Negikawo piny Sihon ma ruodh Heshbon kod piny Og ma ruodh Bashan. Ne imiyo yawuotgi obedo mangʼeny ka sulwe manie lwasi, mi ikelogi nyaka e piny mane isingone kweregi mondo odhiye kendo okaw. Yawuotgi nodonjo mi gikawo pinyno. Niloyonegi jo-Kanaan, mane odak e pinyno; ne ichiwonegi jo-Kanaan, kaachiel gi ruodhi mag-gi gi jopinyno, mondo gitimgi kaka bernegi. Negikawo mier madongo mochiel motegno gohinga kod lowo mamiyo; bende negikawo udi mopongʼ gi gik mangʼeny mabeyo, sokni mane osekuny, puothe mzabibu, gi mag zeituni kod yiende mag olembe mangʼeny. Negichiemo ma giyiengʼ kendo negibedo gi mor mogundho; negiil kuom berni maduongʼ mane itimonegi.
“Kata kamano negibedo maonge luor mi gingʼanyoni; kendo wigi nowil kod chikeni. Neginego jonabi magi; mane osebedo ka puonjogi mondo gidwog iri; negitimo timbe maricho miwuoro. Omiyo ne ichiwogi e lwet wasikgi, mane omiyogi tingʼ mapek. To kane tingʼ mapek oromogi ne giywakni. Ne iwinjogi koa e polo, kendo gi ngʼwononi mogundho ne imiyogi jokony, mane oresogi giaye lwet wasikgi.
“To apoya nono kane giseyudo yweyo, negitimo gima ok owinjore e nyim wangʼi. Bangʼe ne ijwangʼogi e lwet wasikgi mondo omi wasikgigo obed ruodhgi. To kane gichak giywakni kendo ne iwinjogi ka in e polo, to e ngʼwononi mogundho ne iresogi kuom kinde ka kinde.
“Ne isiemogi mondo gidwog kuom chikni, to negibedo jongʼayi kendo ma ok oluoro chikeni. Negitimo richo kuom chayo puonj magi, maka ngʼato orito to kelone ngima. Negilokore giweyi ka tokgi tek ta mi ok girito chikeni. Kuom higni mangʼeny ne ihori kodgi. Kuom Roho mari ne ipuonjori kodgi kokalo kuom jonabi magi. Kata kamano, ne ok gichiko itgi malongʼo, omiyo ne ichiwogi ne joma ok jo-Yahudi. To e ngʼwono mari makende ne ok itiekogi chuth bende ne ok ijwangʼogi, nikech in Nyasaye ma jangʼwono kendo makecho joge.
“Emomiyo koro sani, yaye Nyasachwa, in e Nyasaye maduongʼ, Nyasaye nyakalaga kendo Nyasaye Maratego bende in e Nyasaye marito singruokne mar hera. Kik ikaw chandruok mwanenogi mayot; chandruokgi osebiro kuomwa, kuom ruodhi magwa kod jotendwa, kuom jodolo magwa kod jonabi, kuom kwerewa kod jogi duto, kochakore ndalo loch mag ruodhi jo-Asuria nyaka kawuono. Kuom mago duto mosetimorenwa, isebedo jangʼad bura makare; isebedo ja-adiera, ka wan ne watimo marach. Ruodhi magwa, jotendwa, jodolo mawa kod kwerewa ne ok oluwo chikni; ne ok gichiko itgi ne puonj magi kata siem mane imiyogi. Kata ndalo mane pod gin e bwo loch ruodhigi giwegi, kane pod gichamo mwandu mogundho mane imiyogi kendo gidak e piny malach kendo momewo mane ipogonegi, ne ok gitini bende ne ok giweyo timbegi maricho.
“To koro wan wasumbini e piny mane imiyo kwerewa mondo omi gicham olembe moa kanyo kod gik moko mabeyo monyago. Gik moko ma pinywani nyago dhi mana ne ruodhi miketo mondo otiwa nikech richowa. Gin gi teko kuom dendwa kendo gitimo mana gima gihero ni jambwa, to wan, to wan gi midhiero miwuoro.
Ji oketo winjruok
“Kuom magi duto, waketo winjruok motweyowa, kwandiko wechegi piny, kendo jotendwa, gi jo-Lawi mawa kod jodolo mawa keto lwetgi kaka joneno.”
Joma noketo lwetgi kaka joneno e magi:
Nehemia ma jatelo maduongʼ,
ma wuod Hakalia.
Zedekia, Seraya, Azaria, Jeremia,
Pashur, Amaria, Malkija,
Hatush, Shebania, Maluk,
Harim, Meremoth, Obadia,
Daniel, Ginethon, Baruk,
Meshulam, Abija, Mijamin,
Mazia, Bilgai kod Shemaya.
Magi ema ne jodolo.
Jo-Lawi ne gin:
Jeshua wuod Azania, Binui ma nyakwar Henadad, Kadmiel,
kod jogo ma jatich kaachiel kodgi kaka: Shebania,
Hodia, Kelita, Pelaya, Hanan,
Mika, Rehob, Hashabia,
Zakur, Sherebia, Shebania,
Hodia, Bani kod Beninu.
Jotend oganda ne gin:
Parosh, Pahath-Moab, Elam, Zatu, Bani,
Buni, Azgad, Bebai,
Adonija, Bigvai, Adin,
Ater, Hezekia, Azur,
Hodia, Hashum, Bezai,
Harif, Anathoth, Nebai,
Magpiash, Meshulam, Hezir,
Meshezabel, Zadok, Jadua,
Pelatia, Hanan, Anaya,
Hoshea, Hanania, Hashub,
Halohesh, Pilha, Shobek,
Rehum, Hashabna, Maseya,
Ahiya, Hanan, Anan,
Maluk, Harim kod Baana.
“Joma moko duto ma gin, jodolo, jo-Lawi, jorit dhorangeye, jower, jotij hekalu, to gi jogo duto mane owalore koa kuom jogo mokiewo kodgi nikech Chik mar Nyasaye, kaachiel gi mondegi kod yawuotgi kod nyigi duto manyalo winjo tiend chike, noriwore gi owetegi ma joka ruoth mi gikwongʼore giduto kendo negikwongʼore ni ginilu Chike Nyasaye, mane ochiwo kokalo kuom Musa jatichne kendo ginirit chike duto gi yore duto kod puonj mag Jehova Nyasaye Ruodhwa.
“Wasingore ni ok wanachiw nyiwa mondo okendi gi jogo modak mokiewo kodwa to kata mana mondo yawuotwa okend nyigi.
“Ka jogo modak machiegni kodwa okelo gigegi mag ohala kata chambgi mondo giusi chiengʼ Sabato, ok wabi ngʼiewo kodgi chiengʼ Sabato kata e odiechiengʼ moro maler. E higa mar abiriyo ka mar abiriyo wabiro weyo tiyo e puodho kendo wabiro weyone ji gopegi duto.
“Higa ka higa wabiro kawo tingʼ mar kelo osuru madirom achiel kuom adek mar shekel ne tij od Nyasachwa, mibiro ngʼiewogo makati miketo e nyim Nyasaye pile, gi misango mar cham mitimo pile, gi misengini miwangʼo pep, kod misengini mamoko mitimo chiengʼ Sabato, kod mago mitimo ka dwe opor kod ndalo mag sewni moyier kendo ni tich misengini mamoko kod misengini mag golo richo jo-Israel kaachiel gi tije duto mag od Nyasachwa.
“Wan; jodolo, gi jo-Lawi kaachiel gi ji mamoko wasegoyo ombulu mondo wayier chiengʼ ma dala ka dala biro chiwoe yien miwangʼogo misengini ewi kendo mar misango mar Jehova Nyasaye ma Nyasachwa e kinde moketi higa ka higa, mana kaka ondiki e Chik.
“Bende wachiwore mar kelo nyak mokwongo mar chambwa kod olemo moro amora higa ka higa e od Jehova Nyasaye.
“Wabiro kelo yawuotwa makayo kod dhowa gi rombwa mokwong nywol ni jodolo matiyo e od Nyasachwa mana kaka ondik e Chik.
“Bende wabiro kelo e kar keno mar od Nyasaye gik machalo kaka; chiembwa mokwongo mar lowo, chiwo mar chambwa, olembe mar yiendwa duto kod divai manyien; chiembwa mokwongo mar lowo, chiwo mar chambwa, olembe mag yiendwa duto kod divai manyien gi mo ni jodolo. Kendo wabiro kelo achiel kuom apar mag chambwa ni jo-Lawi, nikech gin ema oyienigi choko achiel kuom apar e mier duto ma watiyoe. Jadolo moa e anywola Harun nyaka dhi gi jo-Lawi sa ma gikawo achiel kuom apar, to jo-Lawi nyaka kel achiel kuom apar mar achiel kuom aparno e kuonde keno mag od Nyasachwa. Jo-Israel kaachiel gi jo-Lawi, nyaka kel chiwo margi mar cham, divai manyien kod mo nyaka e kar keno kama gigo mag kama ler mar lemo ikanoe kendo kama jodolo, jorit dhorangeye kod jower odakie.
“Ok wanajwangʼ od Nyasachwa.”
Joma odak ei Jerusalem
Koro jotend oganda nodak Jerusalem, kendo joma nodongʼ nogoyo ombulu ka giyiero achiel kuom ji apar mondo odag Jerusalem, dala maduongʼ maler, to ji ochiko mane odongʼ, to nowe e miechgi. Ji nogoyo erokamano ne joma nochiwore mondo odag Jerusalem.
Magi e jotelo mane odak Jerusalem mamoko ne gin jo-Israel, jodolo, jo-Lawi, jotij hekalu kod nyikwa jotij Solomon manodak e mier matindo mag Juda, ka moro ka moro e kare owuon e mier matindo mopogore opogore. Jo-Juda kod jo-Benjamin bende nodak Jerusalem.
Koa kuom nyikwa Juda ne gin:
Athaya wuod Uzia, ma wuod Zekaria, ma wuod Amaria, ma wuod Shefatia, ma wuod Mahalalel, ma nyakwar Perez;
kod Maseya wuod Baruk, ma wuod Kol-Hoze, ma wuod Hazaya, ma wuod Adaya, ma wuod Joyiarib, ma wuod Zekaria, ma nyakwar Shela.
Nyikwa Perez maroteke mane odak Jerusalem noromo kwan-gi noromo ji mia angʼwen gi piero auchiel gaboro (468).
Koa e nyikwa Benjamin ne gin:
Salu wuod Meshulam, ma wuod Joed, ma wuod Pedaya, ma wuod Kolaya, ma wuod Maseya, ma wuod Ithiel, ma wuod Jeshaya, kod jolupne, ma gin Gabai kod Salai. Giduto ne gin ji mia ochiko gi piero ariyo gaboro (928).
Joel wuod Zikri ema ne jatendgi maduongʼ, to Juda wuod Hasenua norito gwengʼ mar ariyo mar dala maduongʼno.
Koa kuom jodolo ne gin:
Jedaya wuod Joyarib; Jakin;
Seraya wuod Hilkia, ma wuod Meshulam, ma wuod Zadok, ma wuod Merayoth, ma wuod Ahitub, mane en jatelo morito od nyasaye, kod jotich kaachiel kodgi, mane dhi nyime kod tich mar hekalu. Giduto ne gin ji mia aboro gi piero ariyo gariyo (822).
Ne nitiere bende Adaya wuod Jeroham, wuod Pelalia, wuod Amzi, wuod Zekaria, wuod Pashur, wuod Malkija, kod jotich kaachiel kodgi, mane jotend dhoutgi. Giduto ne gin ji mia ariyo gi piero angʼwen gariyo (242).
Joma moko ne gin, Amashsai wuod Azarel, wuod Azai, wuod Meshilemoth, wuod Imer, kod joma ne tiyo kanyakla kodgi, mane gin joma roteke. Giduto ne gin ji mia achiel gi piero ariyo gaboro (128).
Jatendgi maduongʼ ne en Zabdiel wuod Hagedolim.
Koa kuom jo-Lawi ne gin:
Shemaya wuod Hashub, wuod Azrikam, wuod Hashabia, wuod Buni.
Jotend jo-Lawi ariyo ma tijgi en tich ma oko mar od Nyasaye ne gin, Shabethai kod Jozabad.
Matania wuod Mika, wuod Zabdi, wuod Asaf, notelo ne dwoko erokamano ni Nyasaye kod lamo;
gi Bakbukia mane jatelo mar ariyo e kind jotich kaachiel kode;
kod Abda wuod Shamua, wuod Galal, wuod Jeduthun.
Jo-Lawi duto mane nitiere e dala maduongʼ malerno ne romo ji mia ariyo gi piero aboro gangʼwen (284).
Jorit dhorangeye ne gin:
Akub, Talmon kod jogo mane gitiyogo kanyakla e tij rito dhorangeye ne gin ji mia achiel gi piero abiriyo gariyo (172).
Jo-Israel mamoko, kaachiel gi jodolo kod jo-Lawi, ne ni e mier matindo mag Juda, ka moro ka moro odak e lop anywolane.
Jotij hekalu nodak e got mar Ofel, to Ziha kod Gishpa ema ne joritgi.
Jatelo maduongʼ mar jo-Lawi man Jerusalem ne en Uzi wuod Bani, wuod Hashabia, wuod Matania, wuod Mika. Uzi ne en achiel kuom nyikwa Asaf, ma ne gin jower, nikech tich mar od Nyasaye. Jower nenie bwo chik mar ruoth, ma ema ne tijgi mapile.
Pethahia wuod Meshezabel, ma en achiel kuom nyikwa Zera wuod Juda, ne en jaote ruoth e weche duto monego ji ongʼe.
To mier mamoko kod gwenge mane jo-Juda odakie ne gin Kiriath Arba kod gwenge mokiewo kodgi, Dibon kod gwenge mokiewo kodgi, Jekabzil kod mier mokiewo kode, moko nodak Jeshua, Molada, Beth Pelet, Hazar Shual, Bersheba kod gwenge mokiewo kode, Ziklag, Mekona kod gwenge mokiewo kode, En Rimon, Zora, Jarmuth, Zanoa, Adulam kod miechgi, Lakish kod puothegi, bende joma moko nodak Azeka kod gwenge mokiewo kode. Omiyo negidak kochakore Bersheba nyaka e Holo mar Hinom.
Nyikwa Benjamin mane oa Geba nodak Mikmash, Aija, Bethel kod gwenge mokiewo kodgi, Anathoth, Nob kod Anania, Hazor, Rama kod Gitaim, Hadid, Zeboim kod Nebalat, Lod gi Ono, kod e Holo mar Jopecho.
Jo-Lawi mamoko mane ni Juda nopog mondo odag e piny Benjamin.
Jodolo kod jo-Lawi
Magi e jodolo kod jo-Lawi mane odwogo gi Zerubabel wuod Shealtiel kod Jeshua:
Seraya, Jeremia, Ezra,
Amaria, Maluk, Hatush,
Shekania, Rehum, Meremoth,
Ido, Ginethon, Abija,
Mijamin, Moadia, Bilga,
Shemaya, Joyarib, Jedaya,
Salu, Amok, Hilkia kod Jedaya.
Magi ema ne jotend jodolo kod jotich kaachiel kodgi e ndalo Jeshua.
Jo-Lawi to ne gin: Jeshua, Binui, Kadmiel, Sherebia, Juda, kod Matania ma bende notelo ne weche mag goyo erokamano kaachiel gi jotich kode. Bakbukia kod Uni, gi jotich kaachiel kodgi nochungʼ momanyore kodgi kuom tije duto.
Jeshua ne en wuon Joyakim,
Joyakim ne en wuon Eliashib,
Eliashib wuon Joyada,
Joyada ne wuon Jonathan,
to Jonathan ne wuon Jadua.
E ndalo Joyakim, jodolo mane jotend dhoudi ne gin:
koa e anywola Seraya ne en Meraya;
koa e anywola Jeremia ne en Hanania;
koa e anywola Ezra ne en Meshulam;
koa e anywola Amaria ne en Jehohanan;
koa e anywola Maluk ne en Jonathan;
koa e anywola Shekania ne en Josef;
koa e anywola Harim ne en Adna;
koa e anywola Meremoth ne en Helkai;
koa e anywola Ido ne en Zekaria;
koa e anywola Ginethon ne en Meshulam;
koa e anywola Abija ne en Zikri;
koa e anywola Miniamin kod Moadia ne en Piltai;
koa e anywola Bilga ne en Shamua;
koa e anywola Shemaya ne en Jehonathan;
koa e anywola Joyarib ne en Matenai;
koa e anywola Jedaya ne en Uzi;
koa e anywola Salu ne en Kalai;
koa e anywola Amok ne en Eber;
koa e anywola Hilkia ne en Hashabia;
koa e anywola Jedaya ne en Nethanel.
Jotend miech jo-Lawi e ndalo mar Eliashib; Joyada, Johanan kod Jadua, kaachiel gi joma ne jodolo, nondik nying-gi e kinde loch mar Darius ruodh Pasia. Jotend mier mane ni e dier nyikwa Lawi nyaka e ndalo mar Johanan wuod Eliashib nondik nying-gi e kitap weche mag ndalo. To jotend jo-Lawi ne gin: Hashabia, Sherebia, Jeshua wuod Kadmiel, kod jotich kaachiel kodgi, mane ochungʼ ka ngʼiyore ka gipako Nyasaye kendo gidwokone erokamano ka jomoko omo wer to jomoko olo mana kaka Daudi ngʼat Nyasaye nondiko.
Matania, Bakbukia, Obadia, Meshulam, Talmon kod Akub ne gin jorit dhorangeye ma bende ne ngʼiyo kuonde keno man yo rangach. Negitiyo e ndalo Joyakim wuod Jeshua, wuod Jozadak, to kendo e ndalo jatelo Nehemia kod Ezra ma jadolo kendo jandiko.
Gwedho ohinga mar Jerusalem
E sa mane igwedho ohinga mar Jerusalem, jo-Lawi nowal oa kama negidakie mine okelgi Jerusalem mondo gitim nyasi gi mor mogundho gi wende mag erokamano kendo ka gigoyo ongengʼo, nyatiti kod orutu. Jower bende nokel kanyakla koa e gwenge machiegni gi Jerusalem kaka miech jo-Netofath, Beth Gilgal, kod e gwengʼ Geba gi Azmaveth, nimar jower nosegero miechgi giwegi machiegni gi Jerusalem. Ka jodolo gi jo-Lawi nosepwodhore maler kaka chik dwaro, ne gipwodho ji, dhorangeye, to gi ohinga.
Ne akelo jotend Juda nyaka ewi ohinga. Bende ne ayiero migepe ariyo madongo mag jower mondo odwok erokamano ni Nyasaye. Achiel kuomgi ne ochungʼ ewi ohinga korachwich, kochiko kama iluongo ni Dhoranga Owuoyo. Hoshaya kod nus mar jotend Juda noluwogi, kaachiel gi Azaria, Ezra, Meshulam, Juda, Benjamin, Shemaya, Jeremia, kaachiel gi jodolo moko man-gi turumbete, kod Zekaria wuod Jonathan, wuod Shemaya, wuod Matania, wuod Mikaya, wuod Zakur, wuod Asaf, kod jotich kaachiel kode kaka: Shemaya, Azarel, Milalai, Gilalai, Maai, Nethanel, Juda kod Hanani ka gin-gi thumbe migoyo mane olos gi Daudi ka giluwo kor ohinga mi gikadho ewi od Daudi ngʼat Nyasaye. Ezra ma jandiko notelonegi. E Ranga Soko negidhi nyime wangʼ achiel ka giidho raidhi mar Dala Maduongʼ mar Daudi ka giluwo kor ohinga mi gikadho ewi od Daudi nyaka e Dhoranga Pi mantiere yo wuok chiengʼ.
Migawo mar jower mar ariyo nowuotho kochiko komachielo. Ne aluwogi nyaka ewi ohinga malo, kaachiel gi nus mar ji ka gikalo kama Oger Motingʼore gi Malo mar Kendo mag Mach nyaka e Ohinga Malach, negikadho Ranga Efraim, Ranga Jeshana, Ranga Rech, Kama Otingʼore gi Malo mar Hananel kod Kama Otingʼore gi Malo ma Mia Achiel nyaka ochopo Ranga Rombe. Negichungo e Ranga Od jarito.
Bangʼ ka migepe ariyo mar jowergo nosedwoko erokamano ni Nyasaye; negikawo keregi e od Nyasaye, eka an bende kamano kaachiel gi nus mar jotelo, gi jodolo kaka, Eliakim, Maseya, Miniamin, Mikaya, Elioenai, Zekaria gi Hanania ka gin kod turumbete mag-gi. Bende ne nitiere Maseya, Shemaya, Eliazar, Uzi, Jehohanan, Malkija, Elam kod Ezer. Jower nower kotelnegi gi Jezrahia. To e odiechiengno negichiwo misango maduongʼ ka gimor nikech Nyasaye ne osemiyogi mor maduongʼ. Mon kod nyithindo bende ne mor. Koko mar mor mane ni e Jerusalem ne inyalo winjo gi kuma bor.
E sechego ji noyier mondo orit kuonde keno mag chiwruok, olembe mokwongo kod achiel kuom apar. Ne puothe machiegni gi mier matindo, negikelo e od keno bath gigo midwaro kuom Chik ne jodolo kod jo-Lawi, nimar Juda ne mor gi puonj mar jodolo gi jo-Lawi. Negitiyo tich Nyasachgi kod tich mar pwodhruok, mana kaka jower gi jorit Rangeye notimo, kaluwore gi chike mag Daudi kod wuode Solomon. E ndalo mar Daudi kod Asaf ema ne telone wende mag pak kod mag goyo erokamano ni Nyasaye nochakore. Kendo e ndalo Zerubabel gi Nehemia, jo-Israel duto nochako kelo pok mapile pile ni jower kod jorit dhorangeye. Bende negiketo tenge pok ni jo-Lawi mamoko, to jo-Lawi bende nomiyo nyikwa Harun pokgi.
Nehemia okelo lokruok mogik
Chiengʼno kitabu mar Musa nosom ka ji winjo kendo noyud kondikie ni jo-Amon kata jo-Moab ok onego yienegi donjo e chokruok mar Nyasaye, nikech ne ok giromone jo-Israel gi chiemo kod pi, makmana to negichulo Balaam mondo okwongʼ-gi. (Kata kamano, Nyasachwa noloko kwongʼno obedo gweth.) Ka ji nowinjo chikni, negigolo oko jogo duto ma welo kuom jo-Israel.
Ka ma ne pok otimore, to Eliashib jodolo noseketi jarit kuonde keno mag od Nyasachwa. To ne en osiep Tobia machiegni ahinya, kendo ne osemiye ot malach kama yande ikanoe chiwo mar cham kod gik ubani kod gige hekalu, bende nikanoe achiel kuom apar mar cham, divai manyien gi mo kaka pok jo-Lawi, jower kod jorit dhorangeye, kaachiel gi chiwo mag jodolo.
To ka magi duto ne dhi nyime, ne aonge Jerusalem, nimar e higa mar piero adek gariyo mar loch Artaksases ruodh Babulon ne asedok ir ruoth. Bangʼe ne akwaye thuolo mi adok Jerusalem. To ma ne omiyo afwenyo gima rach mane Eliashib nosetimo kuom miyo Tobia kar dak e od Nyasaye. Ne abedo gi chwanyruok kendo ne awito gige Tobia mag ot duto oko mar kama nodakie. Ne achiwo chik motegno mondo opwodh odno, bangʼe to ne adwoko gik milemogo mag od Nyasaye gi chiwo mar cham kod ubani.
Bende ne afwenyo ni bath pok mane oket ne jo-Lawi ne pod ok omigi, to kendo ni jo-Lawi gi jower mane ochungʼ ne tich nosedok e puothegi giwegi. Omiyo ne adhawone jotelogo kendo apenjogi niya, Angʼo momiyo od Nyasaye ojwangʼ? Bangʼe ne aluongogi kanyakla kendo aketogi kuondegi.
Jo-Juda duto nokelo achiel kuom apar mar cham, divai manyien kod mo e ute keno. Ne aketo Shelemia jadolo, Zadok jandiko, kod ja-Lawi ma nyinge Pedaya kaka jachungʼ mar ute keno kendo ne aketo Hanan wuod Zakur, wuod Matania jalupgi, nikech jogi nokwan ka jo-ratiro. Nomigi tich mar pogo gigo mokel ne owetegi.
Yaye Nyasacha, para kuom ma kendo kik wiyi wil gi gik masetimone odi gadiera gi tijeni duto.
E ndalogo naneno jomoko e piny Juda kabiyo mzabibu milosogo divai chiengʼ Sabato kendo gikelo cham ka giketo e ngʼe punda, kaachiel gi divai, mzabibu, ngʼowu kod misike mopogore opogore. To negikelo gigi duto ei Jerusalem chiengʼ Sabato. Omiyo ne akwerogi ni kik gihon chiemo odiechiengʼno. Jo-Turo mane odak Jerusalem ne kelo rech kod gige ohala mopogore opogore bangʼe gihonogi ei Jerusalem ne jo-Juda chiengʼ Sabato. Ne adhawone jodong Juda mi apenjogi niya, “Ma en gima rach manade mutimo chiengʼ Sabato? Donge kwereu notimo mana gik machalre gi gigi, ma nomiyo Nyasachwa okelo masiragi duto kuomwa kendo kuom dala maduongʼ? Omiyo koro umedo kelo kwongʼ kuom jo-Israel kuom njawo chiengʼ Sabato.”
Ka chiengʼ ne pok opodho e dhorangeye Jerusalem kendo ka Sabato pok ochopo, ne achiwo chik mondo dhoudi olor kendo mondo kik yawgi nyaka Sabato rum. Ne oketo joge owuon e rangeye mondo kik misigo moro amora kel chiengʼ Sabato. Johala kod joma hono gik mopogore opogore nobiro dichiel kata diriyo mobuoro but Jerusalem. To ne asiemogi kawacho niya, “Angʼo momiyo unindo oko machiegni gi ohinga?” Ka uchako utimo ma, to abiro makou. Chakre godiechiengno ne ok gichako gidwogo chiengʼ Sabato. Bangʼe ne achiwo chik ne jo-Lawi mondo opwodhre kendo gidhi girit rangeye mondo gimi chiengʼ Sabato obed maler.
Yaye Nyasacha, para ema bende, kendo itimna ngʼwono kaluwore gi herani maduongʼ.
Kata kamano, e ndalogo ne aneno joma chwo moa Juda mane okendo nyi Ashdod, Amon kod Moab. Nus mar nyithindgi ne wacho dho Ashdod kata dho achiel kuom joma moko, to ne ok gi ngʼeyo dho Juda. Ne adhawonegi mi akwongʼogi. Ne agoyo chwo moko mi apudho yie wigi. Ne aketogi gikwongʼore e nying Nyasaye mi giwacho niya, “Kik uwe nyiu kend gi yawuotgi, kata nyigi bende kik kend gi yawuotu, to un bende kik ukend nyigi. Donge ne en nikech kend ma kamagi mane omiyo Solomon ruodh Israel otimo richo? E dier ogendini duto ne onge ruoth machal kode. Nohere gi Nyasache, kendo Nyasaye nokete ruoth ewi jo-Israel duto, to kata kamano mon ma ok jo-Yahudi nomiyo otimo richo. To koro dwawinj ni un bende utimo timbe dwanyruok malich kama kendo ubedo joma ok jo-ratiro ne Nyasachwa kuom nyuomo mon ma welogi?”
Achiel kuom yawuot Joyada wuod Eliashib ma jadolo maduongʼ ne en or Sanbalat ma ja-Horon. Emomiyo ne ariembe oa buta.
Yaye Nyasacha, parie kaka gisedwanyo tij dolo gi singruok mar bedo jadolo kod mano mar jo-Lawi.
Omiyo ne apwodho jodolo kod jo-Lawi kuom gimoro amora ma wendo, mi amiyogi tije, moro ka moro gi kare owuon. Bende ne achiwo thuolo mar chiwo mar yien e seche mowal, kendo bende ne olembe mokwongo.
Yaye Nyasacha, para gi ngʼwono.